نگاهی به ریشههای «نظریه صفات شخصیت» در اخلاق
نویسنده
چکیده مقاله:
مطالعه «روانشناسی صفات» و «اخلاق» به روشنی تشابهی را بین مبانی آنها درباره شخصیت به ذهن متبادر میسازد. ذهنیت اقتباس نظریه صفات از اندیشههای اخلاقی سادهترین فرضیه ممکن در این زمینه است. در مقاله حاضر، به بررسی ریشههای روانشناسی صفات در اخلاق پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا رویکرد صفات در موضوع شخصیت مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با مهمترین نظریههای اخلاقی، یعنی نظریه افلاطون، ارسطو، ابنسینا، فیض کاشانی، نراقی، غزالی و دیگران این بحث را پی گرفتهایم. شواهد نشان میدهد که تبیین شخصیت بر اساس صفات یک رویکرد غالب در حوزه اخلاق بوده و طی سالها این روند ادامه یافته است. بهخصوص همگرایی و تشابههای زیادی بین نظریه صفات و دیدگاه غزالی به چشم میخورد. یافتههای پژوهش نشانگر آن است که روش کار غزالی در توصیف شخصیت و طبقهبندی افراد بر مبنای یک نوع «تحلیل عاملی ساده» بوده است؛ بنابراین، میتوان گفت، اگرچه بهطور عمده روانشناسی صفات در دهههای 1940 تا 1970 و با کارهای آلپورت، کتل و آیسنگ رسمیت یافت، اما منشأ بررسی صفات به دانشمندان اخلاق، از جمله افلاطون، ارسطو، ابنسینا، ابنمسکویه، نراقی و غزالی برمیگردد
منابع مشابه
نگاهی نو به نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم
قریب به اتفاق پژوهشگران در خصوص پاسخگویی به مسئله اطلاق یا نسبیت اخلاق به تفسیر و توجیه آیات موهم نسبیت اخلاق پرداخته اند (بعد سلبی اطلاق اخلاق) و بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق با نگاه قرآنی جایی در تحقیقات آنها نداشته است. افزون بر این، پژوهشگران از اهمیت نتایج مترتب بر تحلیل برخی مسائل اساسی فلسفه اخلاق از دیدگاه قرآنی در جهت حل مسئله نسبیت اخلاق غفلت ورزیده اند. این دو مسئله انگیزه نگارش مقال...
متن کاملنگاهی نو به ساختار اخلاق اسلامی
محققان اسلامی از منظرهای مختلف به مقولۀ اخلاق نگریستهاند و مطالب مختلف و گاه پراکندهای در این زمینه مطرح کردهاند. ورود و خروج محققان به این مبحث، یکسان نیست. بهویژه اینکه نگرش آنان از این جهت که به صِرف عقل اعتماد کردهاند یا نقل یا هر دو، متفاوت است. بسیاری اوقات چندان به دنبال تنظیم یک نظام اخلاقی یا ساختار معین نبودهاند و یا دستکم نگاه استقلالی به آن نداشتهاند و از اینرو، چندان...
متن کاملنگاهی به اخلاق ارسطو و تأثیرات آن
در مقاله حاضر، نظریه اخلاقی ارسطو با توجه به کتاب «اخلاق نیکوماخس » مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله آثار مهمی که از ارسطو به یادگار مانده و همواره مورد توجه و محل تأمل ارباب اندیشه بوده همین کتاب اوست، مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت است. سیر او در اخلاق بسوی مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آنکه به دلیل چیزی دیگر. به بیان بهتر، ارسطو در پی خیر برین بود. استناد عمده ارسطو از اخلاق ن...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 4
صفحات 129- 153
تاریخ انتشار 2009-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023